Línuveiðarinn Papey GK-8 (áður Kakali ÍS 425) fór á veiðar frá Reykjavíkurhöfn í febrúar 1933. Um borð voru 17 skipverjar.
Þegar Papey GK8 var um tvær sjómílur frá Engey rakst skipið á þýska flutningaskipið Brigitte Sturm, sem var á leið til Reykjavíkur frá Stykkishólmi.
Stefni Brigitte Sturm stóð langt inn í Papey við áreksturinn sem sökk á skammri stundu.
8 skipverjar komust lífs af en 9 manns drukknuðu. Allir nema vélstjórarnir voru undir þiljum þegar slysið átti sér stað. Því var talað um að menn hafi sogast niður með skipinu er það skyndilega sökk, en það hafði sokkið á aðeins 2 til 3 mínútum samkvæmt frásögnum vitna.
Sjóréttur var haldinn og lesa má hluta þess í heimildum Morgunblaðsins þann 22. febrúar 1933.
Um Papey GK-8
Línuveiðarinn Papey var smíðaður í Hollandi árið 1913 (1914?). Hann var 107 bruttólesta með 220 HA 3 þrennslu gufuvél. Var hann í sinni fyrstu ferð, nýlega leigður af Guðmundi Magnússyni skipstjóra af Útvegsbankanum. Guðmundur komst lífs af úr slysinu, en var illa haldinn. Áður hafði Papey verið í eigu Vals í Hafnarfirði.
Skipsflakið af Papey
Ekki hef ég upplýsingar um hvar flakið af Papey sé að finna eða hvort það hafi fundist, og þar af leiðandi hvort kafað hafi verið niður á það. En samkvæmt upplýsingum frá tíma slyssins þá er talað um að flakið sé að finna á 35 metra dýpi, tvær sjómílur VNV af Engey. En almennt dýpi á þessum slóðum er 30 til 50 metrar.
Sjókort VNV af Engey – NV af Gróttu (Navionics)
Ef þú hefur frekari upplýsingar um þetta slys, upplýsingar um flakið eða eitthvað frekar þá geturðu komið því á framfæri með því að skrifa hér á síðunni, eða senda mér tövlupóst á: diveexplorer@dive-explorer.com
Það vakti athygli ýmsra fréttin á Mbl.is þann 26 október 2020, þegar skipverjar á togaranum Múlabergi SI-22 drógu upp minjar af gömlu skipi í Fáskrúðsfirði. Múlaberg SI-22 var við rannsóknarveiðar er þessi fundur varð.
Það er einmitt svo að leifar gamalla tíma, skipsflaka, koma upp með veiðarfærum fiskiskipa. Oft er ekki látið vita, eða hlutum er hent aftur í hafið, og hlutirnir flokkaðir sem hvert annað sjávarrusl.
Í þessu tilfelli var þessi fundur skoðaður frekar, og vildi svo til að þrír starfsmenn frá Minjastofnun voru um borð í Múlabergi.
Umræddur fundur var líklegast af gamalli skútu, mögulega siglutré, eða stýri skútunnar.
Timbrið sem kom upp með veiðarfærðum Múlabergs SI-22. Siglugtré, eða stýri skútu. (mbl; 200 Mílur)Timbrið sem kom upp með veiðarfærðum Múlabergs SI-22. Siglugtré, eða stýri skútu. (mbl; 200 Mílur)
Sjósókn Frakka í Fáskrúðsfirði
Þegar sagan er nánar skoðuð þá kemur ekki á óvart að leifar skipsflak sé að finna á þessum stað, í Fáskrúðsfirði. Leika má líkum að því að um sé að ræða leifar franskar skútu. Frakkar hafa verið að veiðum hér við strendur landsins amk. síðastliðinn 300 ár.
Voru Frakkar á þorskveiðum á m.a. seglskipum allt að fyrri heimstyrjöldinni (WWI). Frakkar völdu Fáskrúðsfjörð sem aðalhöfn, bækistöð, austan lands.
Fáskrúðsfjörður hentaði vel sem aðalhöfn vegna landfræðilegrar legu, staðsetningar, og hversu stutt var á miðin.
Á Fáskrúðsfirði er safn um sjósókn Frakka hér við land.
Sjókort, dýptarkort, af Fáskrúðsfirði. Fyrir framan „Eyri“ er þar sem umræddur fundur varð. (Navionics)
Þar sem fundurinn varð í Fáskrúðsfirði var framundan Eyri. Dýpi á þeim slóðum er um 80 til 90 metra dýpi.
Hefurður meiri upplýsingar? Hafðu samband, sendu mér póst á diveexplorer@dive-explorer. com.
Vélbáturinn Freyja BA 272 (áður Jón Ben NK-71 / Neskaupsstað) frá Súðavík var á línuveiðum út af svokölluðum Eldingum þegar síðast spurðist til áhafnarinnar, og var það mjög ógreinilegt. Talið var að það gæti bent til ísingar. 8 stiga norð-austan (NA) vindur og blindhríð var á tíma hvarfsins.
Þremur klukkustundum eftir hvarfið hafði hvassviðrið aukist upp í 9 stiga vindhæð og úrkoma einnig aukist. Frost var og skyggni aðeins 100 metrar.
Leitin að Freyju BA-272
Síðast hafði heyrst til Freyju klukkan 16:30 og hafði leit strax hafist með fjórum bátum um kvöldið og um nóttina. Daginn eftir hvarfið voru leitarskilyrði góð og bætti þá í leitarflokkana, leitað var á sjó, á landi og úr lofti. 20 bátar og 2 flugvélar voru við leit þegar hún stóð sem hæst. Voru strandir leitaðar frá Bolungarvík til Skálavíkur, leitað var á Inggjaldssandi út undir Barða og leitað í kringum Galtárvita.
Á þessu sjókorti er merkt flak, getur það verið mögulega Freyja BA-272 sem fórst veturinn 1967 með fjórum mönnum? Dýpi á þessu svæði er í kringum 120 m. (Sjókort: Navionics)
Fundur á munum er tengdust Freyju
Línubelgir úr Freyju fundust í beinni vindstefnu norð-austur frá þeim stað sem báturinn gaf síðast upp mögulega staðsetningu sína.
Bólfæri fannst 7 mílur frá Deild og 6,4 mílur frá Ryt.
Rauður hringur sýnir Eldingar, síðustu staðsetninguna sem vitað var af Freyju BA-272. Grænn hringur sýnir Deild, grár hringur sýnir Ryt. Orange kassi sýnir staðsetningu á hvar bólfæri fundust. (Skrásetning; DE – Sjókort; Navionics). Freyja BA 272 frá Súðavík, á þessari mynd hét skipið Jón Ben NK-71 og var þá frá Neskaupsstað. (Heimild: Morgunblaðið 03.03.1967)
Vélbáturinn Freyja BA-272
Vélbáturinn Freyja var 11 ára gamall línubátur er hann fórst. Freyja var 24 tonn að stærð, smíðaður í Neskaupsstað og gerður út frá Bíldudal.
Á sjókorti er merkt flak, getur það verið mögulega Freyja BA-272 sem fórst veturinn 1967 með fjórum mönnum. (Mynd: Google Earth Pro) Þeir sem fórust með Freyju BA-272. Morgunblaðið 7. mars 1967.
Þeir sem fórust með Freyju BA-272
Birgir Benjamínsson, skipstjóri, frá Súðavík, f.26.09.1928.
Jón Hafþór Þórðarson, frá Súðavík, f. 5.4.1945.
Jón Lúðvík Guðmundsson, stýrimaður frá Súðavík, f. 2.7.1949.
Páll Halldórsson, frá Súðavík, f. 29.05.1916.
Uppfært 09.05.2021
Brak kemur upp með veiðarfærum
Í mars 2020 var fiskiskip á veiðum á þessum slóðum sem merkt eru inn á kortið. Kom þá upp með veiðarfærum brak úr skipi. Ekki er vitað meira um hvers eðlis þetta brak var eða hvaða skipi. En grunur lék á að það sé úr umræddri Freyju. Það hefur ekki verið staðfest, en áhöfnin tók gps hnitin á festunni til seinna tíma rannsókna.
(IS) Upplýsingar (EN) Informations
(IS) Hefurðu frekari upplýsingar um afdrif Freyju BA-272? Geturðu bætt við upplýsingum á þessa síðu? Hafðu samband, sendu mér tölvupóst: diveexplorer@dive-explorer.com. Höfum söguna á hreinu og upplýsingar réttar.
(EN) Do you have additional information? Please contact me. Email; diveexplorer@dive-explorer.com
Gautavík er bær við norðanverðan Berufjörð. Hann stendur þar við samnefnda vík, þar sem var lengi höfn og kaupstaður. Rústir hans sjást enn þá. Þær eru friðaðar og hafa verið rannsakaðar lítillega. Þangbrandur prestur kom þar fyrst að landi, þegar hann kom hingað í erindum Noregskonungs til að kristna Íslendinga. Hann var þýzkur og gerðist hirðprestur Ólafs konungs Tryggvasonar. Honum er lýst sem ofstopamanni í Kristnisögu og ófærum til kristniboðs, enda var hann sagður bera biblíuna í annarri hendi og sverð í hinni.
Berufjörður, þar sem hin forna höfn Gautavík var. (Kort; ja.is – 23.03.2021)Nær mynd sem sýnir staðsetningu á Gautavík
Höfnin Gautavík
Annálar 14. og 15. alda geta Gautavíkurhafnar sem aðalhafnar Austurlands. Þjóðverjar ráku verzlun á staðnum en færðu sig yfir fjörðinn á síðari hluta 16. aldar, fyrst í Fúluvík og síðan í Djúpavog. Bærinn í Gautavík varð fyrir skriðu sumarið 1792 og hjónin á bænum fórust.
Sjókort / dýptakort af Berufirði (Kort; Navionics – 06.05.2016)
Rannsóknarleiðangur 10. maí – 11. maí 2016
Farin var rannsóknarleiðangur 10 til 11 maí 2016. Ekki verður farið í nánari útlistun á tilgangi rannsóknarleiðangursins, sem og niðurstöðurnar.
En margvíslegum gögnum var safnað. Hér eru hluti þeirra ásamt myndum úr leiðangrinum.
Í höfninni á Djúpavík, búnaður og bátur gerður klár fyrir siglingu á rannsóknar/leitarsvæði (12.05.2016 – DiveExplorer)Gautavík (12.05.2016 – DiveExplorer) Á siglingu í Gautavík (12.05.2016 – DiveExplorer) Köfun (12.05.2016 – DiveExplorer) Köfun (12.05.2016 – DiveExplorer) Köfun – dýparmælir (12.05.2016 – DiveExplorer) Side Scan Sonar mósaík. (12.05.2016 – DiveExplorer) Dýptarkort (e. Bathymetric) (12.05.2016 – DiveExplorer)
Farin var leiðangur í flakið af Pourquoi-Pas? í september 2011 til að rannsaka þær minjar sem liggja þar á botninum, sem enn eru eftir. Leiðangurinn var farinn að beiðni Fornleifaverndar Ríkisins (nú í dag Minjastofnun), undir handleiðslu Svans Steinarssonar, kafara og umsjónarmanns með flaki Pourquoi-Pas?.
Í fjörunni í Straumfirði. (Mynd; DiveExplorer – 2011)
Veður og aðstæður til köfunnar umræddan dag voru ekki með því besta, en vindur var talsverður og öldugangur. Þó var farinn ein könnunarköfun ásamt gerður var sónar könnun á flakasvæðinu.
Á siglingu fyrir könnun. (Mynd; DiveExplorer – 2011)Könnunarköfun á flak Pourquoi-Pas?. (Mynd; DiveExplorer – Ragnar Edvardsson – 2011)Vírbútur úr flaki Pourquoi-Pas? (Mynd; DiveExplorer – 2011)Dýptarkort af flakasvæði Pourquoi-Pas?. Blátt er dýpst og rautt er grynnst. (Mynd; DiveExplorer – 2011)Tvígeislamynd (e.Side Scan Sonar) af flakasvæði Pourquoi-Pas?. Sjá má á myndinni gufuketil, vél sem og akkeriskeðjur og akkerisvindur. (Tvígeislamynd; AÞE-RE / 2011)
Sigling til baka eftir könnunarköfun (Video; DiveExplorer 10.09.2011)
Franska skonnortan „H“ fórst í óveðri í desember 1908. Var mikið stórviðri og vindur í suðaustan átt.
Voru mörg skip í vari á meðan þessu óviðri stóð yfir.
Ljósmynd af skonnortu. Alls ekki ólíklegt að „H“ hafi litið svipað út. (Google.is)
Sagt var að „H“ hafi verið gamall dallur en hafi verið gerður upp í „dráttarbrautinni“.
Leit að skipsflakinu „H“.
Leit hófst árið 2015, kom þá nokkur áhugaverð frávik í ljós, en ekkert sem gaf neitt sérstakt til kynna að um skipsflak væri að ræða. En vitað var að þau voru nokkur á þessum slóðum.
Nokkrum árum síðar var farið aftur í leit að flakinu. Sá leiðangur fór fram þann 8. desember 2018. Fóru þá Arnar Þór Egilsson, kafari og Ragnar Edvardsson frá rannsóknarsetri Háskólans á Vestfjörðum í stuttan leiðangur. Kom í ljós nokkur „frávik“ og við nánari skoðun á gögnunum kom í ljós mögulegt skipsflak.
Tvígeislamæling (Side Scan Sonar mynd) af fráviki. Lengdarmæling gefur til kynna 30 metra langt frávik og 14 metra breitt. (08.12.2018 DiveExplorer / Ragnar Edvardsson)
For-rannsókn / könnun með neðansjávarmyndavél – 01. febrúar 2019
Þann 01. febrúar 2019 var farið í aðra leit, og þá með neðansjávarmyndavél, en veður á þessum tíma var ekki hentugt í köfun og það var líka nauðsynlegt að skoða fleiri en einn stað.
Á einum á þessum stöðum kom klárlega í ljós skipsflak sem leiða má líkum af að sé af „H“.
Nauðsynlegt verður að skoða það frekar og þá með köfun niður á flakið og gera mælingar og meta hvaða hluti/muni þetta flak hefur að geyma.
Könnunarköfun 30.05.2019
Könnunarleiðangur niður á flakið var farið þann 30.05.2019. Leiðangursmenn voru Heimir Haraldsson, kafari og skipstjóri leiðangursins. Fornleifafræðingurinn Doktor Ragnar Edvardson frá Rannsóknarsetri Háskóla Íslands á Vestfjörðum (Bolungarvík) og Arnar Þór Egilsson, kafari og áhugamaður um skipsflök. Myndatökumaður frá Ríkissjónvarpinu var með í för, en verið var að gera myndefni fyrir sjónvarpsþáttinn Landann, um rannsóknir á skipsflökum.
Á línunni niður á skipsflakið. (Arnar & Ragnar – 30.05.2019)Undirbúningur fyrir köfun. Frábært veður þennan dag (DiveExplorer – 30.05.2019)
Könnunarköfun þann 26. september 2019.
Farið var í könnunarköfun í flakið þann 26. september 2019. Veður aðstæður voru með allra besta móti. Farið var niður á flakið, en því miður var skyggni sáralítið, en frábær köfun – margt að sjá. Tekið var samt upp myndir og video.
Frekari rannsóknir, sem og leiðangrar eiga eftir að fara fram.
Kafarinn SAWÓ (Samúel) að skrásetja hluti á flakinu. (DiveExplorer 26.09.2019)Hér er mjög líklega gamall olíulampi sem hefur verið um borð í skipinu. Köfun þennan dag var skyggni mjög lítið. (AÞE, HH & SAWÓ_26.09.2019)Hér er mjög líklega gamall olíulampi sem hefur verið um borð í skipinu. Köfun þennan dag var skyggni mjög lítið. (AÞE, HH og SAWÓ_26.09.2019)
A great day at sea, a bit cold (-4) but low wind and calm sea. We sailed from the harbor of Reykjavik on the research boat Sæmundur Fróði.
A mission project was an underwater search and preliminary survey on possible man-made objects, wreck site?, near Reykjavik.
The day mission was a collaboration between the University of Iceland Research Center of West fjords and the Research center of the Southern Peninsula.
Heading out to the search area from the Reykjavík Harbor. ROV waiting on the deck, ready to get wet.
Remotely operated vehicle (ROV)
The main tool for the job was BlueROV2, a heavy configuration, from BlueRobotics. This ROV has a 300-meter tether cable and additional 4 powerful LED lights of a total of 6000 lumens, which can brighten up the underwater world.
The ROV was connected to a weatherproof Dell laptop which served as a flight controller where we could see the live video feed in 1080 HD. The BlueROV was then controlled via Xbox One handheld remote controller.
SURVEY WORK
Everything worked out as planned, and we did also carry our SCUBA gear with us if we need to dive additional to the ROV work/survey.
BlueRobotics BlueROV2 between dives. All dives were successful.
Unknown shipwreck ?
On our way back to the harbor, we took a small detour and checked a target which we surveyed in 2015 with a Side Scan Sonar. We believe that´s an old uncharted shipwreck. A man-made object was there most likely. More surveys on that location need to be done to be sure.
Awesome dive / survey day.
A good tether management and tender is crucial for all dive operationsWorking the ROV on location.
Survey work with ROV on location
Side Scan Sonar image of the target. The shape and size has the semblance of a ship.
Norska flutningaskipið „SS ULV“ frá Haugasundi, Noregi, hvarf 20. janúar 1931, og að öllum líkendum sokkið í námunda við Þaralátursgrunn á Ströndum.
Sigldi „ULV“ frá Siglufirði áleiðis til Súgandafjarðar. „ULV“ var hlaðið 1600 smálestum af salfiski á vegum Kveldúlfsfélagsins. Þegar skipið kom ekki fram, var óttast um afdrif þess og farið var til leitar. Ýmiss skip ásamt varðskipinu Ægi leituðu sjóleiðina án árangurs.
Möguleg siglingaleið ULV. Rauði hringurinn (Þaralátursfjörður) sýnir staðinn þar sem brak úr skipinu fannst. (Mynd: ja.is)
8 dögum síðar varð vart við rekald af skipinu „ULV“ á Þaralátursnesi á Ströndum. Var þá talið að skipið hefði hefði farist á þessum slóðum.
Reki varð af stýrishúsi skipsins, mikið af timbri, stólar og sængurklæðum. Út frá þessu var talið að skipið hefði farist mjög nálægt landi, eða á nesinu sjálfu. Var það Eiríkur bóndi á Dröngum sem hafði látið vita eftir að auglýst hafði verið eftir skipinu í útvarpsfréttum.
17 manns voru í áhöfn skipsins, auk eiginkonu skipstjórans og 4 íslenskir farþegar. Skipsstjóri ULV hét Lange. Nöfn íslensku farþeganna sem fórust voru Hreggviður Þorsteinsson kaupmaður, Jón Kristjánsson vélamaður, Ólafur Guðmundsson fiskimatsmaður (umsjónarmaður skipsins) og Aage Larsen mótoristi. Alls fórust því 22 manns.
Skipið ULV (Heimild: Sjöhistorie.no)
Skipið „ULV“ var 1471 brúttó smálestir, og lestaði 2175 smálestir. Það var byggt árið 1902 í 1. klassa. Eigandi skipsins var O. Kvilhaug í Haugasundi.
Sjókort af svæðinu hafsvæðinu í kringum Þaralátursfjörð þar sem skipið „ULV“ er talið hafa sokkið. (sjókort; Navionics)Loftmynd af Þaralátursfirði og næstu firði þar við (Kort; lmi.is)
Veistu eitthvað meira?… Geturðu bætt við upplýsingum hafðu samband, höfum söguna á hreinu; diveexplorer@dive-explorer.com
Sumarið 1936 var línubáturinn Örn GK-5 (áður E/s Batalder, áður Pétursey RE-277) á síldarveiðum út af Norðurlandi. Áhöfnin taldi 19 manns. Þann 08. ágúst 1936 skall á svartaþoka og norðvestan rok og stórsjór á síldarmiðum fyrir norð-asutan land. Skip leituðu því eitt af öðru vars, en sigling gekk hægt sökum hversu skipin voru mikið hlaðin. Þegar síldarskipin komu til hafnar, öll nema Örn GK-5, fór fram leit að skipinu.
Línubáturinn Pétursey RE-277, síðar Örn GK-5. Mynd tekin í Reykjavíkurhöfn af óþekktum ljósmyndara. Heimild; thsof.123.is
Er varðskipið Ægir var statt á Húsavík á leið til leitar fannst annar nótabáturinn á reki, mannlaus. Töluvert brak úr skipinu fannst vestan Mánáreyja og er talið að skipið hafi farist á þeim slóðum. Hinn nótabáturinn fannst síðan mannlaus á reki undan Melrakkasléttu.
Örn GK-5 var smíðað í Noregi árið 1903, og var því 33 ára þegar hann sökk. Skipið var stálskip, 103 brúttólestir að stærð. Vélin var 203 ha 2.ja þöppu gufuvél. Skipið var fyrst gert út frá Noregi, en síðan selt til Færeyja. Árið 1927 keypti O. Ellingsen í Reykjavík skipið sem þá hét Pétursey RE-277.
Ekki var vitað hvað það var sem kom fyrir skipið en öll áhöfn þess fórst. Talið var ólíklegt að veður hefði orðið honum að tjóni, en hallast að því að jafnvel ketilsprenging hefði orðið í skipinu og það sokkið á svipstundu, en það verður aldrei vitað til fulls.
Vestan við Mánareyjar fannst brak úr skipinu. (Kort; LMI.is)
Hafsvæðið á Skjálfanda, framundan Tjörnesi og á Axarfirði er töluvert, allt að 200 metrum. (Sjókort; Navionics)
Þeir sem fórust með skipinu:
Úr Reykjavík: Ólafur V. Bjarnason, skipstjóri, 60 ára, Frakkastíg 26, kvæntur og átti uppkomin börn. Steinn Ásbjörnsson, stýrimaður, 28 ára, Rauðará við Hverfisgötu, ókvæntur. Eggert Ólafsson, 1. vélstjóri, 27 ára, Grettisgötu 79, kvæntur en barnlaus. Frá Hafnarfirði: Guðmundur Guðmundsson, nótabassi, 57 ára, Gunnarssundi 3. Hann var kvæntur og átti 2 börn innan við fermingu og 3 uppkomin. Skúli Sveinsson, 2. vélstjóri, 34 ára, Brekkustíg 25. Hann var kvæntur en barnlaus. Guðmundur Albertsson, matsveinn, 23 ára, Vesturbraut 22, kvæntur og átti eitt barn. Sigurður Sveinsson, háseti 53 ára, Hverfisgötu 7, kvæntur og átti eitt barn innan við fermingu. Þorsteinn Guðmundsson, háseti, 40 ára, Merkurgötu 14, kvæntur og átti 1 barn. Jón Bjarnason, háseti, 37 ára, Selvogsgötu 16 B. Kvæntur og átti 3 börn í ómegð.
Heimild; Morgunblaðið 24. maí 1996; Gáfu líkan af línubátnum Erni GK-5.
Algengt er að leifar skipsflaka komi upp með veiðarfærum. Svo virðist sem áhöfnin á togaranum Klakka SH-510 hafi einmitt fengið leifar af skipsflaki í trollið er það var á rækjuveiðum út af Skjálfandaflóa þann 04. september 2020.
Togarinn Klakki SH-510 (Mynd: Davíð Már Sigurðsson, MarineTraffic.com)
Samkvæmt Facebook síðu eins skipverjans, Guðmundar Geirs Einarssonar þá kom upp með veiðarfærunum hvorki meira né minna en skipsklukka. Mjög oft er nafn skipanna skráð á skipsklukkuna. Svo virðist einmitt hafa verið í þessu tilviki því nafnið „BATALDER“ var grafið á bjölluna.
Leiða má líkur að því að þar sem skipsklukkan kom upp, eða í námunda við þann stað þar sem leifarnar komu upp með veiðarfærunum sé komin staðsetning á flaki BATALDER, sem síðar varð að skipinu ÖRN GK-5 (+1936).
Staðsetningin þar sem Klakki var á veiðum ber saman við heimildir um mögulegan stað þar sem ÖRN GK-5 sökk með allri áhöfn innanborðs. Dýpi á þessum slóðum er 100 til 200 metrar, og líklegast leðjubotn.
Skipsbjallan komin um borð í Klakka. (Heimild; Facebook síða Guðmundar Geirs Einarssonar)Skipsbjallan komin um borð í Klakka. (Heimild; Facebook síða Guðmundar Geirs Einarssonar)Skipsbjallan komin um borð í Klakka. (Heimild; Facebook síða Guðmundar Geirs Einarssonar)Annað brak úr flakinu um borð í Klakka. (Heimild; Facebook síða Guðmundar Geirs Einarssonar)Skipsbjallan eftir hreinsun hjá Byggðasafni Vestfjarða. (Heimild; Dv.is – 09.09.2020)
„Þessi saga hefur fylgt fjölskyldunni nánast alla mína tíð og það er vægast sagt sérkennilegt að skipsbjallan hafi komið upp með trolli skips, sem er nátengt okkur,“ segir Torfi Björnsson á Ísafirði.
Hann vísar til þess að skipsbjalla úr gufuskipinu Erni GK kom upp með rækjutrolli Klakks ÍS á föstudag, en skipið var þá á rækjuveiðum á utanverðum Skjálfanda. Þar sást síðast til Arnarins 9. ágúst 1936, en skipið fórst þann dag með 19 manna áhöfn. Meðal skipverja var Jóhann Rósinkrans Símonarson, afi Torfa, en útgerðarmaður Klakks er Gunnar, sonur Torfa.
Torfi Björnsson með skipsbjölluna úr Erni GK, sem fórst á Skjálfanda. Í bakgrunni er bátur með sama nafni, sem Torfi gerði út. mbl.is/Halldór Sveinbjörnsson
Einhvers konar fyrirboði?
„Pabbi var á öðrum síldarbát sem var á austurleið og þeir mættu Erninum fyrir miðjum Skjálfanda. Talið var að Örninn væri á leið til Siglufjarðar með fullfermi af síld. Þarna mættust þeir feðgarnir og veifuðu hvor öðrum, það var í síðasta skipti sem þeir sáust. Skömmu síðar gerðist eitthvað sem olli því að skipið sökk með manni og mús. Eðlilega vöknuðu margar spurningar um hvers vegna skipið sökk og þessi fundur svarar þeim ekki. Það er hins vegar stórfurðulegt að skipsbjallan finnist á þennna hátt og ég velti fyrir mér hvort þetta sé einhvers konar fyrirboði,“ segir Torfi Björnsson, tæplega 93 ára gamall Ísfirðingur.
Örninn var smíðaður í Noregi 1903 og bar nafnið Batalder. Skipið var selt til Færeyja og síðan til Íslands 1927.
________________________
Veistu eitthvað meira?… Geturðu bætt við upplýsingum?
Hafðu samband, höfum söguna á hreinu; diveexplorer@dive-explorer.com
Bátur sem fannst á botni Þingvallavatns í haust hefur verið aldursgreindur og er talið að hann sé frá 16. öld eða tæplega 500 ára gamall. Erlendur Bogason, kafari og ljósmyndari, fann bátinn á 4-5 metra dýpi í Vatnsvikinu þegar hann var að mynda fyrir Náttúruminjasafn Íslands.
„Samkvæmt aldursgreiningu er um að ræða elsta bátsflak sem þekkt er hér á landi,“ segir Hilmar J. Malmquist, forstöðumaður Náttúruminjasafnsins. Miðað við 95% líkur er báturinn frá tímabilinu 1482-1646 samkvæmt kolefnisgreiningu.
Bjarni F. Einarsson fornleifafræðingur hefur haft umsjón með frumathugun á bátnum, en fleiri sérfræðingar og þjóðgarðsvörður á Þingvöllum hafa komið að málinu. Tilskilinna leyfa var aflað og báturinn myndaður í bak og fyrir. Hann verður falinn Þjóðminjasafni Íslands til vörslu og umsjónar lögum samkvæmt.
Í umfjöllun um skipsfund þennan í Morgunblaðinu í dag segist Hilmar vona að unnt verði að leggja í kostnað sem því fylgir að ná bátnum upp af botni vatnsins og forverja hann.
„Báturinn er mjög heillegur, um fimm metra langur og hefur varðveist ótrúlega vel í vatninu,“ segir Hilmar. „Hann er að hluta hulinn mó og við vitum að land hefur sigið þarna, en báturinn fannst á dýpi sem stemmir við 4-5 metra sig frá landnámi. Fleiri hafa rekist á bátinn af hendingu og á þessum slóðum eru kafarar oft á ferð. Það er því brýnt að ná bátnum upp og koma honum í rannsókn og í vörslu áður en tjón verður. Það hvarflaði að okkur að þarna væri kuml, en svo er ekki. Þetta er eigi að síður mjög forvitnilegur fundur.“
DiveExplorer 